هشتمین قسمت برنامه رادیویی «چراغ» از شبکه رادیویی تهران این هفته با موضوع ویژه تحریم‌های علمی آمریکا علیه ایران و اثرات آن بر زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور روی آنتن رفت. در این برنامه که به تهیه‌کنندگی امیرحسین ثقفی و اجرای محمدحسین امیدی تولید شد، علیرضا صبا به همراه کارشناسان علمی امین صادقی و رضا ماه‌منظر به بررسی دقیق چالش‌ها، فرصت‌ها و مسیرهای رشد اقتصاد دانش‌بنیان در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی پرداختند.
صبا در این گفت‌وگو با اشاره به تاریخچه تحول علمی ایران و نقش شخصیت‌هایی چون خوارزمی، تأکید کرد که شرایط دشوار ـ همانند تحریم‌ها ـ نه‌تنها مانع پیشرفت نیست، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز خلاقیت و نوآوری شود. او چهار چالش اصلی پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان را «محدودیت دسترسی به فناوری‌های روز»، «مشکلات تراکنش‌های مالی و سرمایه‌گذاری خارجی»، «تحریم واردات مواد اولیه و تجهیزات پیشرفته» و «موانع صادرات محصولات» برشمرد و در کنار آن، سه فرصت کلیدی را نیز مطرح کرد: تولید بومی محصولات تحریمی، رشد همکاری‌های بین‌بخشی (مانند دانشگاه و صنعت) و گشایش بازارهای جدید داخلی.
وی با اشاره به مزیت رقابتی محصولات دانش‌بنیان ایرانی ـ که به دلیل استفاده از منابع داخلی و نیروی انسانی توانمند، بهای تمام‌شده کمتری دارند ـ افزود: «هرچند محدودیت‌ها صادرات را دشوار کرده، اما همین شرایط ما را به سمت خودکفایی و ایجاد ارزش افزوده بزرگ‌تر هدایت کرده است.»
علیرضا صبا در پایان بخش نخست این برنامه به معرفی چهار الگوی نوآوری مورد استفاده در مواجهه با تحریم‌ها پرداخت: نوآوری بومی، نوآوری اقتصادی، نوآوری باز و تحول مدل کسب‌وکار که نمونه‌ها و دستاوردهای آن در بخش دوم برنامه به تفصیل بررسی شد.
«چراغ» با هدف ترویج فرهنگ علمی و معرفی دستاوردهای نوآورانه ایرانی، سه‌شنبه‌ها از رادیو تهران پخش می‌شود.
