هفتمین قسمت برنامه رادیویی «چراغ»، با محوریت نقش حیاتی رسانه‌ها در ترویج علم و موضوع خاص “خون”، سه‌شنبه این هفته از رادیو تهران روی آنتن رفت؛ برنامه‌ای که تلاش می‌کند علم را به زبان ساده، جذاب و فرهنگ‌ساز روایت کند.
در این قسمت، علیرضا صبا – کارشناس رسانه، مروج تجربه‌گرای علم و دانش‌آموخته مهندسی صنایع غذایی و مدیریت رسانه – با رویکردی متفاوت به دنیای علم و ارتباط آن با رسانه‌ها پرداخت. او برنامه “چراغ” را فرصتی برای دیده شدن روایت‌های واقعی و الهام‌بخش علم در رسانه ملی دانست و گفت:
«اولین جرقه‌های علمی من با ماجراجویی در دنیای خون رقم خورد. این تجربه کودکی‌ام با فیلم‌ها و انیمیشن‌های علمی تخیلی آغاز شد و بعدها به خواندن کتاب‌ها و مجلات علمی انجامید.»
بازخوانی میراث علم در رسانه
علیرضا صبا در بخشی از برنامه، به بررسی تأثیر رسانه‌های تصویری، نشریات قدیمی و آثار ارزشمند علمی تخیلی در ساخت فرهنگ عمومی و ارتقاء سواد علمی جامعه پرداخت. او با نشان دادن شماره‌ای از مجله «دانشمند» منتشر شده در سال ۱۳۶۱ و مقاله‌ای با عنوان «از خون خود چه می‌دانیم؟» یادآور شد که رسانه‌ها از دیرباز نقش مهمی در ساده‌سازی و آگاهی‌بخشی علمی به مردم داشته‌اند.
صبا در این بخش با لحنی پرانرژی افزود:
«رسانه، خون تازه‌ای در رگ‌های ترویج علم است. هیچ تلاشی برای روایت علم در رسانه‌ها بی‌اثر نمی‌ماند و گاهی یک مقاله ساده یا یک فیلم جذاب می‌تواند مسیر زندگی فردی را تغییر دهد.»
بررسی آماری گروه‌های خونی که در همین برنامه مطرح شد، نه تنها یادآور اهمیت موضوعات زیستی و سلامت در رسانه بود، بلکه نشان داد حتی داده‌ها و ابهام‌های علمی می‌تواند ابزار قدرتمندی برای تعامل، گفت‌وگو و شکل‌گیری دغدغه‌های جدید در جامعه شود.
از «سفر شگفت‌انگیز» تا «اتوبوس جادویی»
در ادامه بحث، علیرضا صبا اقتباس‌های سینمایی و انیمیشنی از آثار مشهور علمی مانند «سفر شگفت‌انگیز» ایزاک آسیموف و مجموعه «اتوبوس جادویی» را به عنوان نمونه‌های الهام‌بخش معرفی کرد که چگونه قصه و تصویر می‌توانند مفاهیم عمیق علمی را به نوجوانان و حتی بزرگسالان منتقل کنند.
او تأکید کرد که پیوند دنیای علم و تصویر، فرصتی بی‌نظیر برای ایجاد اشتیاق در نسل جوان است؛ نسلی که با رسانه‌های نوین زندگی می‌کند و آماده تجربه کردن است.
ترکیب تجربه، تخصص و دغدغه اجتماعی
هفتمین قسمت از سری برنامه‌های «چراغ» در فضایی صمیمی و صریح، به تهیه‌کنندگی امیرحسین ثقفی و با اجرای محمدحسین امیدی و حضور دو کارشناس علمی-رسانه‌ای، امین صادقی و رضا ماه‌منظر، بخش‌های متنوع و غنی را برای شنوندگان فراهم کرد؛ از روایت‌های جذاب علمی و بازخوانی تاریخ علم در رسانه، تا تحلیل آمارهای گروه‌های خونی و تشویق به مسئولیت اجتماعی مانند اهدای خون.
صبا و سایر کارشناسان برنامه، بر اهمیت تولید محتوا و روایتگری موثر در قالب صوت، تصویر و متن برای ترویج دانش و ترغیب مردم به مشارکت‌های علمی و آگاهانه تاکید کردند.
تجربه‌ای برای نسل امروز
علیرضا صبا در پایان گفت‌وگو، با آرزوی بازپخش مجموعه‌های علمی-آموزشی کودکانه و بزرگسالانه و با هدف تداوم تجربه‌گرایی در ترویج علم، این نکته را یادآور شد که:
“بدون پیوند علم و رسانه، هیچ اتفاق بزرگی در فرهنگ عمومی نمی‌افتد. رسالت رسانه این است که علم را زندگی کند و لمس کند تا هر نسل چراغ خودش را روشن کند.”
برنامه «چراغ» با این رویکرد نوآورانه در رسانه ملی، کوشیده است بستری برای اتحاد علم، تجربه و رسانه فراهم آورد؛ تلاشی که به گفته کارشناسان حاضر، می‌تواند افق‌های تازه‌ای برای توسعه دانش و فرهنگ در جامعه ایرانی بگشاید.
